Metal Diş Telleri.

Metal diş telleri, sıkışıklık, alan daralması veya diş aralıkları gibi problemleri düzeltmek için etkili bir ortodontik tedavi seçeneğidir. Bu prosedürde, dişlere küçük braketler yapıştırılır ve metal teller bu braketlere geçirilir. Metal braketler genellikle paslanmaz çelik gibi dayanıklı malzemelerden yapılır ve diş yüzeyine özel bir yapıştırıcı ile sabitlenir. Geleneksel metal braketlerin yanı sıra, kendinden bağlamalı braketler de mevcuttur; bu braketler, tedavi sırasında sürtünmeyi en aza indirmek için telleri tutan valfler veya özel mekanizmalar içerir.

Tedavide kullanılan teller genellikle nikel-titanyum (NiTi) gibi esnek ve hafıza özelliklerine sahip malzemelerden yapılır. Bu teller, dişlere uygulanan hafif ve sürekli kuvvet sayesinde dişlerin istenilen pozisyona hareket etmesini sağlar. Tellerin braketlere bağlanması elastik modüller veya ince teller ile yapılır; elastik ligatürlerin farklı renk seçenekleri sayesinde tedavi sırasında estetik bir dokunuş sağlanabilir.

Metal diş tellerinde kullanılan braketler genellikle düşük sürtünme katsayısına sahip paslanmaz çelikten yapılır. Bu malzeme, dişlerin daha hızlı ve verimli bir şekilde hareket etmesine yardımcı olur. Teller genellikle nikel-titanyum (NiTi) alaşımlarından yapılır. Bu alaşımlar, esnek yapıları ve şekil hafızası özellikleri sayesinde uygulanan kuvvetlere karşı direnç gösterirken, tellerin kolayca orijinal şekline geri dönmesini sağlar.

Ayrıca, bazı ortodontik diş telleri, NASA'nın uzay araçlarında kullanılan aynı metal olan nataliumdan yapılmaktadır. Nataliumun, ısının etkisiyle orijinal şekline geri dönebilme özelliği sayesinde, tedavi sürecinde dişlere uygulanan hafif ve sürekli kuvvet ile dişlerin istenilen yönde hareket etmesine katkıda bulunur.

Genellikle iki çeşit metal diş teli vardır.

Geleneksel metal diş telleri.

Bu türde, braketler dişlere yapıştırılır ve teller, elastik ligatürler (lastik bantlar) veya ince tellerle braketlere bağlanır. Geleneksel metal braketlerde, küçük elastik modüller (lastik bantlar), yay telini braketlere sabitlemek için kullanılır. Bu lastik ligatürlerin renkleri değiştirilebilir. Örneğin, Noel zamanıysa kırmızı ve yeşil renkler seçilebilir.

Kendinden bağlamalı metal diş telleri.

Kendinden bağlamalı teller, telleri tutmak için valfler veya özel mekanizmalar içerir. Bu tasarım, sürtünmeyi azaltır. Kendinden bağlanabilen braketlerin, telin yerleştirildiği ve bir kapakla kapandığı bir yuvası vardır. Bu tasarım sürtünmeyi azaltır. Bu braketler metal veya seramik olabilir. Seramik olanlar daha estetik bir görünüm sunar.

Metal diş telleri, paslanmaz çelik gibi düşük sürtünme malzemelerinden yapıldığı için tedavi süresi genellikle porselen tellerden 6-8 ay daha kısa olur. Metal diş telleri, özellikle tüm dişlerin aynı hareketle hareket etmesi gerektiğinde en avantajlı alternatiftir. Ayrıca, metal diş telleri bütçe dostu bir seçenek sunar; yani maliyet açısından da avantajlıdır.

Porselen diş telleri, dişlerinizin rengine çok yakın oldukları için metal diş tellerinden çok daha doğal ve estetik görünür. Ancak, porselen braketler doğru bakım yapılmazsa, zamanla çay, kahve, sigara veya renkli yiyecekler gibi maddelere maruz kalarak sararabilir ve renk değiştirebilir. Ayrıca, porselen braketlerin malzeme olarak daha hassas olduğu için kırılma veya çatlama riski daha yüksektir. Bu nedenle, porselen diş telleri kullanıyorsanız, yemek yerken veya temizlik yaparken biraz daha dikkatli olmanız gerekebilir.

Invisalign diş telleri ise, adıyla uyumlu olarak neredeyse görünmezdir; onları yalnızca birkaç metre uzaklıktan görebilirsiniz. Ayrıca, Invisalign diş telleri, metal ve porselen alternatiflere göre tek bir dişi hareket ettirmede büyük bir avantaj sunar. Belirli bölgeler tedavi edilmesi gerektiğinde, Invisalign diş telleri alternatiflerden çok daha hızlı çalışabilir.

İşte metal diş tellerinin avantajları ve dezavantajları:

Avantajlar:

• Hız: Metal braketler genellikle daha hızlı sonuçlar verir çünkü sürtünme katsayıları daha düşüktür. Bu, dişlerin daha hızlı hareket etmesini sağlar.
• Uygun fiyat: Metal diş telleri, porselen diş tellerine göre daha uygun fiyatlıdır.
• Dayanıklılık: Metal diş telleri, daha dayanıklı malzemelerden yapıldığı için kırılma veya çatlama olasılığı daha düşüktür.
• Renk değişikliği yok: Metal diş telleri renk değiştirmez ve metalik gri renk tedavi boyunca aynı kalır.
• Geleneksel metal diş telleri kullanırken, braketlere bağlanan lastik ligatürlerin (renkli lastik bantlar) renkleri değiştirilebilir.

Dezavantajlar:

• Aesthetic Görünüm: Metal braketlerin görünümü, bazı hastalar için estetik açıdan sorunlu olabilir. Metalik görünüm, özellikle dış görünümüne önem veren ve sosyal statüsü veya mesleği olan kişiler için uygun olmayabilir.
• Görünürlük: Metal diş telleri metalik bir görünüme sahiptir ve daha belirgindir.
• Temizliği zor: Dişlerin yüzeylerinde normalde olmayan metal, çukur ve sırtlar bulunduğu için ağız bakımı diş telleriyle biraz farklıdır ve özel fırçalama yöntemleri ve malzemeler gerektirir. Sert, şekerli, asidik ya da yapışkan yiyeceklerden kaçınmak, içeceklerde şeker veya asidik içecekleri sınırlamak, yiyecekleri küçük parçalara ayırmak yerine ısırmamak gibi kuralların uygulanması gereklidir.

Metal diş telleri tedavisi genellikle altı ay ile üç yıl arasında sürer. Genellikle, orta dereceli diş sorunları olan bir hastayı tedavi etmek yaklaşık 18 ay sürer. Tedavi süresi, dişlerin başlangıç pozisyonundan nihai hedefe ne kadar uzak olduğuna, yani yapılacak ne kadar iş olduğuna bağlıdır. Bunu, bir ülkelerarası seyahate benzetebilirsiniz; zaman, bir yerden diğerine gittiğinizde değişir.

Metal Diş Telleri Tedavi Süresini Etkileyen Faktörler:

• Hasta işbirliği: Tedavinin kısa sürede tamamlanmasını istiyorsanız, ortodontistinizin söylediklerini yapın, elastiklerinizi takın ve braketleri kırmayın.
• Diş durumu: Tedavi süresi ne kadar uzun olursa, dişleriniz başlangıçtan o kadar uzaktadır.
• Aylık kontroller: Ortodontik tedavi başladıktan sonra, dişlerin istenilen yöne gitmesi için aylık kontroller yapılır. Bu kontrollerde, tel kalınlaştırılabilir, daha sıkı bir tel takılabilir, yaylar ve elastikler kullanılabilir. Bu aylık kontroller tedaviyi ilerletir ve istenilen sonuca ulaşılmasını sağlar.
• Braketlerin doğru yerleştirilmesi: Braketlerin doğru yerleştirilmesi çok önemlidir. Eğer braketler doğru yerleştirilmezse, teller dişleri istenildiği gibi hareket ettiremez.

Tedavi tamamlandıktan sonra, dişlerin yerinde kalmasını sağlamak ve orijinal pozisyonlarına geri dönmesini engellemek için tutucular kullanmak gerekir. Bu tutucular, dişlerin arka yüzeyine yapıştırılan sabit teller veya neredeyse görünmez şeffaf apareyler olabilir.

Metal diş telleri için tipik bir tedavi planı aşağıdaki adımları içerecektir.

İlk Muayene ve Teşhis:

İlk kez bir ortodontiste gittiğinizde, dişleriniz ve diş etlerinizi inceleyecek ve ihtiyaçlarınıza göre en iyi tedavi planını belirleyecektir. Bu aşamada, dişlerinizin mevcut pozisyonu ve istediğiniz sonuç, tedavi süresini belirleyecektir. Tedaviye başlamadan önce dişlerinizin temiz ve parlak olması da çok önemlidir.

Braketlerin Takılması:

Sonra braketler, özel bir yapıştırıcı kullanılarak dişlerinize bireysel olarak yapıştırılır. Bu prosedür genellikle ağrısızdır. Braketlerin doğru yerleştirilmesi çok önemlidir; örneğin, braket altındaki çizgi dişin kesici kenarına paralel olmalı ve braketin merkezindeki çizgi dişin köküne paralel olmalıdır. Braketleri doğru yükseklikte yerleştirmek için özel ölçüm araçları kullanılır. Yapıştırıcının tutunmasını artırmak için diş hekiminiz diş yüzeyini asidik bir madde ile pürüzlendirir ve sonra iyice suyla durular.

Diğer Tedavi Aşamaları:

Braketler yerleştirildikten sonra, genellikle nikel titanyum (NiTi) olan bir tel, dişlerin hareket etmesini sağlamak amacıyla braketlere geçirilir. Bu teller, esnek ve hafıza yapısına sahip oldukları için vücut ısısı ile yeniden şekillenir ve dişlere sürekli hafif bir kuvvet uygular. Braketler telleri elastik ligatürler (renk değiştirilebilen lastik bantlar) veya ince teller ile bağlar. Kendinden bağlamalı diş tellerinde, telin yerleştirildiği yuva, valfler veya özel mekanizmalarla sabitlenir. Ayrıca, tel uçları dikkatlice kesilir ve yanağınız veya dudaklarınızda tahrişe neden olmamaları sağlanır.

Aylık Kontroller ve Ayarlamalar:

Tedavi sırasında dişlerinizin doğru yönde hareket ettiğinden emin olmak için aylık kontroller yapılır. Bu randevularda, tellerin kalınlığı, kullanılan yay sayısı ve elastiklerin sıkılığı gibi ayarlamalar yapılabilir. Ayrıca her seferinde yeni renkli elastik seçme fırsatınız olur. Kuvvetin yeterli olup olmadığını kontrol etmek için diş hekiminiz dişleri kontrol eder ve gerekirse braketleri hafifçe hareket ettirir.

Tedavi Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler:

Tedavi sırasında ağız bakımınıza ekstra dikkat etmeniz önemlidir. Diş tellerinin ve braketlerin dişlerinizin yüzeyine yerleştirilmesi nedeniyle özel fırçalama teknikleri ve malzemeleri kullanmanız gerekebilir. Sert, şekerli, asidik veya yapışkan yiyeceklerden kaçınmak veya bunları küçük parçalara ayırmak tedaviniz için faydalı olacaktır. Özellikle porselen braketler metal braketlerden daha hassas olduğu için ekstra dikkat gerektirir.

Braketlerin Çıkarılması ve Sonrası Bakım:

Tedavi tamamlandığında, braketler dişlerden dikkatlice çıkarılır. Dişlerinizin eski haline dönmemesi için, tutucular kullanmanız gerekecek. Bu tutucular sabit teller (lingual tutucu) veya dişlerin arka yüzeyine yapıştırılmış neredeyse görünmeyen şeffaf apareyler olabilir. Tedavi sürecinde ağızda hafif bir ağrı hissedebilirsiniz; bu ağrıyı ortodontistinizin önerdiği yöntemlerle hafifletebilirsiniz.

Çoğu kişinin zihninde, diş teli takmak hoş olmayan bir süreç değildir. Diş telleri yerleştirildikten sonra üç ile dört gün arasında hafif bir ağrı hissedebilirsiniz. Bu, tipik bir diş ağrısından farklıdır ve genellikle dört ila beş gün içinde kendiliğinden geçer. Eğer bir telin batması nedeniyle rahatsızlık hissederseniz, ortodontistinize hemen başvurmanız önemlidir. Tellerin uçları, yanaklarınızı veya dudaklarınızı tahriş etmemesi için dikkatlice kesilir.

Genel hasta deneyimi açısından en yaygın endişe ağrıdır; ancak çoğu kişi, diş tellerinin genellikle takarken ağrısız olduğunu bildiriyor. Tedavi süresi, dişlerin ilk durumuna ve hedeflediğiniz sonuca bağlı olarak değişir, bu nedenle her vaka bireyselleştirilmiştir.

Bazı hastalar, metal diş tellerinin estetik görünümünden rahatsız olabilirken, diğerleri bu görünümü beğenebilir. Porselen diş tellerinin aksine, metal diş telleri renk değişikliği riski taşımaz ve parlaklıklarını uzun süre korurlar. Ayrıca, tellerin renkli elastiklerle tedaviye kişisel bir dokunuş ekleme şansı da vardır.

Aşağıda, metal diş telleri ile ilgili en yaygın sorular ve karşılık gelen yanıtlarını bulabilirsiniz.

Metal diş telleri ne kadar?

Metal diş tellerinin maliyeti çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir, ancak genellikle en uygun fiyatlı ortodontik tedavi seçeneği olarak kabul edilir. Tedavi maliyeti, konum, ortodontistin deneyimi ve tedavi karmaşıklığı gibi faktörlere göre değişebilir.

Metal diş tellerini ne kadar süre takmalısınız?

Metal diş telleri tedavisi genellikle 18 ila 36 ay arasında sürer. Ancak, bu bireysel vakalara, dişlerin ilk durumuna ve istenilen sonuca bağlı olarak değişebilir. Metal braketler kullanıldığında dişler daha hızlı hareket eder, bu da tedavi süresini etkileyebilir. Ortodontistinizin önerilerine uyarak tedavi süresini kısaltmak mümkündür.

Metal diş telleri hangi metallerden yapılır?

Metal diş telleri genellikle yüksek kaliteli paslanmaz çelikten yapılır. Bazı modern tasarımlarda, braketlerin ağırlığını azaltırken dayanıklılıklarını artırmak için titanyum veya diğer alaşımlar kullanılabilir.

Diş telleri metal mi yapılır?

Evet, geleneksel ortodontik diş telleri genellikle metalden yapılır. Metal, dişleri etkili bir şekilde hareket ettirebilmek için gerekli olan güç ve dayanıklılığı sağlar.

Seramik diş telleri metal diş tellerinden daha mı iyidir?

Seramik diş telleri, metal diş tellerine göre estetik avantaj sağlar çünkü daha az dikkat çeker. Ancak, daha hassastır ve daha pahalıdır. Metal diş telleri daha hızlı sonuçlar verir çünkü sürtünme katsayısı daha düşüktür.

Seramik diş telleri metalden daha büyük mü?

Seramik diş telleri, metal diş tellerine göre biraz daha büyük olabilir. Bu, konfor ve görünürlük açısından fark yaratabilir.

Seramik diş telleri metal diş tellerinden daha rahat mı?

Rahatlık seviyesi kişiden kişiye değişir. Seramik diş telleri estetik düşünülerek tasarlanmış olsa da, çoğu kişi metal diş tellerinin de ayar yapıldıktan sonra aynı derecede rahat olduğunu bildiriyor.

İlk konsültasyonda ne beklemeliyim?

İlk ortodontik konsültasyonda, ortodontistiniz dişlerinizi değerlendirerek, röntgenler, fotoğraflar ve diş izlenimleri alarak size özel bir tedavi planı oluşturacaktır.

Metal diş tellerimi nasıl korurum?

Metal diş telleri bakımında düzenli fırçalama ve diş ipi kullanmak çok önemlidir. Sert ve yapışkan yiyeceklerden kaçınmalısınız. Ayrıca ortodontistiniz, ağız bakımınızı kolaylaştıracak özel temizlik araçlarını tavsiye edebilir. Diş telleri ile ağız bakımı, dişlerin yüzeylerinde normalde olmayan metaller, çukurlar ve çıkıntılar olduğu için biraz farklıdır.

Metal diş telleriyle ilgili herhangi bir risk var mı?

Herhangi bir diş tedavisinde olduğu gibi, metal diş telleriyle de bazı riskler vardır. Tedavi sürecinde hafif rahatsızlık, tahriş veya geçici konuşma bozuklukları yaşanabilir. Ancak, bu sorunlar genellikle ayar dönemiyle birlikte azalır.

Yetişkinler metal diş telleri takabilir mi?

Kesinlikle evet. Metal diş telleri, hem ergenler hem de yetişkinler için uygundur. Metal diş teli tedavisi ortodontik kliniklerde mevcuttur ve tedavi planları her yaş grubundaki hastaların ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilir.

Sonuç

Metal diş telleri, hızlı sonuçlar, ekonomik yapısı ve dayanıklı özellikleri sayesinde modern ortodontide en çok tercih edilen yöntemlerden biridir. Geleneksel ve kendinden bağlamalı sistemler gibi çeşitli seçenekler sunan bu tedavi, doğru bakım ve düzenli kontrollerle etkili sonuçlar elde etmenizi sağlar. Estetik, bazı hastalar için bir dezavantaj gibi görünebilir, ancak tedavi sırasında rahatlık ve nihai başarı metal diş tellerini vazgeçilmez kılar. Ortodontistinizle yapacağınız detaylı görüşmeler, sizin için en iyi tedavi planını belirlemenize yardımcı olacaktır; unutmayın, sağlıklı bir gülümseme her zaman en iyi aksesuarınızdır.